असार महिना नेपालको कृषिको मुटु हो। हरियाली छाउँछ, पानी बर्सिन्छ, र किसानहरू धान रोप्न हिलोमा उत्रिन्छन्। यो धान रोपाइँको उत्सव नेपाली संस्कृति र अर्थतन्त्रको आधार हो। राष्ट्रिय धान दिवस २०८२ मा नुवाकोटको थानसिं, लिखु गाउँपालिका ६ मा आयोजित रोपाइँ कार्यक्रमले यही जोश देखायो।
नेपाली कांग्रेसका नेता अर्जुन नरसिंह केसीज्यूको प्रमुख आतिथ्यतामा नेपाल किसान महासंघ नुवाकोटले यो कार्यक्रम आयोजना गरे, जसले किसानको मेहनत र धान खेतीको महत्त्व उजागर गर्यो। सांस्कृतिक र आर्थिक महत्त्व असार केवल खेतीको समय होइन, यो संस्कृति र एकताको प्रतीक हो। हिलोमा रमाउँदै, गीत गाउँदै धान रोप्ने परम्पराले नेपाली पहिचान झल्काउँछ। “रोप्दैछु धान, सधैं बुद्धिको सम्मान” भनाइले मेहनतको कदर गर्छ। धानले नेपालको २७ प्रतिशत अर्थतन्त्र र ५० खेतीयोग्य जमिन ओगट्छ, तर प्रविधि, बिउ, र बजारको अभावले किसानलाई चुनौती छ।
राष्ट्रिय धान दिवसको सन्देश
यो वर्षको नारा “जलवायु मैत्री कृषि, धान उत्पादनमा वृद्धि” ले दिगो खेतीमा जोड दिन्छ। जलवायु परिवर्तनका कारण अनियमित वर्षा र बाढीले धान खेती जोखिममा छ।
जैविक मल, पानी व्यवस्थापन, र नयाँ प्रविधिले उत्पादन बढाउन सकिन्छ। नुवाकोटको कार्यक्रमले यस्ता पहललाई प्रोत्साहन गरेको छ। आगेको बाटो असारको यो उत्साहमा किसानको सम्मान र समस्यालाई सम्बोधन गर्नुपर्छ। सिँचाइ, सहुलियत ऋण, र बजार पहुँचले धान खेतीमा क्रान्ति ल्याउन सक्छ। यस्ता कार्यक्रमले किसानलाई हौसला दिन्छ र दिगो कृषिको बाटो खोल्छ।
जय नेपाल, जय किसान नाराअसारको हिलो र किसानको पसिनाले नेपालको पहिचान बनाउँछ। यो धान दिवसमा किसानको मेहनत कदर गरौं, दिगो कृषिमा हातेमालो गरौं (लेखक ः नेपाली कांग्रेस नुवाकोटका युवा नेता हुनुहुन्छ)
