पशुपति देव पाण्डे , नुवाकोट जिल्लाको लागि एक परिचित नाम हो । नुवाकोट जिल्लाको भद्रुटार हाल पञ्चकन्या ५ मा जन्मिनु भएका पाण्डे सानै उमेरदेखि व्यवसायिक क्षेत्रमा सक्रिय हुनुभयो । १७ वर्षको कलिलो उमेरमा नै अमेरिका तथा युरोपका मुलुकहरुको भ्रमण गरेर आफ्नो व्यवसायिक यात्रालाई अघि बढाउँदै आउनु भएका पाण्डे यतिखेर विभिन्न आधा दर्जन कम्पनीको मालिक बनिसक्नु भएको छ । उहा नेपालमा रहेर गार्मेटका तयारी पोशाक निर्यात गर्नेदेखि रेष्टुरेन्ट व्यवसायमा संलग्न रहँदै आउनु भएको छ । व्यवसायिक यात्रासँगै झण्डै एक दर्जन संस्थामा आवद्ध पाण्डे, नेपाल तयारी पोशाक उद्योग संघको सचिव,नेपाल अमेरिका चेम्बर अफ कमर्सको कार्यसमिति सदस्य,नेपाल चेम्बर अफ कमर्स प्रकाशन समिति सदस्य लगायतका संस्थामा आवद्ध हुनुहुन्छ । व्यवसाय र समाजसेवामा सक्रिय रहँदै आउनु भएका पाण्डेको अबको यात्रा राजनीतितर्फ समेत मोडिएको छ । गत स्थानीय तहको निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसबाट पञ्चकन्या गाउँपालिकाका लागि उम्मेदवार बन्ने चर्चा चलेपनि उहा आफ्नो व्यवसायिक व्यस्तताका कारण उम्मेदवार बन्ने कुरामा लाग्नु भएन । तर उहाको सामाजिक जीवनले समाजमा पारेको सकारात्मक प्रभावका कारण नेपाली कांग्रेसप्रति आस्थावान उहाका शुभचिन्तकहरुले उहालाई राजनीतिमा सक्रिय बनाउन निकै कसरत गरिरहेका छन् । निकट भविष्यमा हुन गैरहेको संघ र प्रदेश निर्वाचनमा पाण्डेको खोजी भैरहेको छ । उहाका शुभचिन्तकहरुले प्रदेशसभा निर्वाचनमा कांग्रेसबाट उम्मेदवार बनाउनका लागि लबिड. गरिरहेका छन् । गत स्थानीय तहको निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवारलाई जिताउनका लागि सक्रिय भएर लागेका पाण्डेलाई आगामी निर्वाचनमा प्रदेशको उम्मेदवारका लागि गरिएको लबिड. पछिल्ला दिनमा झन फराकिलो बन्दै गएको छ । पाण्डेलाई उम्मेदवार बनाउने चर्चा चलेपनि स्वयं उहाले भने नुवाकोटमा दिग्गज नेताहरु भएकाले उहाहरुसँगै पार्टीका आफ्ना साथीहरुसँग सल्लाह, सुझाव लिएर मात्र अघि बढ्ने आफ्नो विचार रहेको बताउनु भयो । यद्यपि उहाले नुवाकोट क्षेत्र नं १ को ख प्रदेशबाट उम्मेदवारी दिने इच्छा भने व्यक्त गर्नुभयो । सामाजिक भावनाकासाथ आफ्नो दैनिकी अघि बढाइरहेका पाण्डे किन राजनीतिमा आउँदै हुनुहुन्छ भन्ने विषयसहित अन्य समयसामायिक विषयमा नुवाकोट पुकार साप्ताहिकले गरेको कुराकानीका सम्पादित अंशहरु
१ आजभोलि के मा व्यस्त हुनुहुन्छ ?
यतिखेर म आफ्नो व्यवसायमा नै केन्द्रित रहँदै आएको छु । यसभन्दा अगाडि भर्खर सकिएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवारलाई जिताउनका लागि सक्रिय भएको थिए । निर्वाचन पश्चात पुनः आफ्नो व्यवसायमा नै फर्केको छु ।
२ व्यवसायसँगै सामाजिक अभियानमा पनि सक्रिय हुनुहुन्छ, सामाजिक रुपमा चाहि यहाको दैनिकी कसरी अगाडि बढिरहेको छ ?
विगत २० वर्षदेखि म सामाजिक काममा सक्रिय रहँदै आएको छु । गाउँका मानिसहरुलाई दुःख पर्दा होस वा भुकम्पका बेला होस, वा कोभिडको महामारीका बेलामा समेत आफ्ना गाउँघरका दाजु भाईलाई सर सहयोग गर्दै आएको थिए । पछिल्ला दिनमा पनि सामाजिक कामलाई निरन्तरता दिइरहेको छु । सामाजिक कामसँगै राजनीतिक रुपमा पनि सक्रिय भएको खण्डमा मात्रै समाजलाई परिवर्तन गर्न सकिन्छ भनेर विगत पाँच , छ वर्षदेखि भने राजनीतिमा पनि सक्रिय हुँदै आएको छु ।
३ सामाजिक काममा लाग्ने प्रेरणा कसरी प्राप्त भयो ?
म एक सामान्य परिवारमा जन्मिएको हुर्किएको मान्छे हु । मैले धेरै दुःख सुख पनि देखे । हामीले कोही दुःखमा परेका मानिसलाई समान्य सहयोग गर्दा उसको मन कति खुशी हुन्छ । हाम्रो थोरै सहयोगबाट उसले आफ्ना दुःख पीडाहरुलाई बिर्सन सक्छ, जसले हामी आफुलाई पनि आत्मसन्तुष्टि प्रदान गर्दछ । अर्को तर्फ निस्वार्थ भावनाले सामाजिक काम गर्नेहरु समाजका लागि एक असल मानिसका रुपमा परिचत हुन सक्दछन् । त्यसैले म निस्वार्थ भावनाकासाथ आफ्नो कमाइको केही रकम समाजिक क्षेत्रमा लगानी गर्ने निर्णयसँगै समाजसेवामा लागेको हुँ ।
४ भनेपछि आफ्नो सामाजिक कामबाट पूर्ण रुपमा सन्तुष्ट हुनुहुन्छ ?
म आफ्नो कामबाट पूर्ण रुपमा सन्तुष्ट रहेको छु । भुकम्पका बेला देश विदेशबाट फन्ट जुटाउनेदेखि आफुले समेत सहयोग गरेर राहत वितरण गर्ने अवसर मिल्यो । कोभिडको बेलामा पनि धेरै नै सहयोग गरे । मैले कति गरे भन्ने कुरा म बाट भन्दा पनि अरुबाट जानकारी लिनुभयो भने थाहा हुने कुरा हो । तर समग्रमा मैले जुन ढंगले समाजसेवा गरिरहेको छु त्यसका लागि मेरा अग्रजहरुको समेत प्रेरणा प्राप्त भएकाले पनि म आफु आफ्नो यो कामप्रति पूर्ण रुपमा सन्तुष्ट रहेको छु ।
५ समाज सेवालाई आधार बनाएर राजनीति गर्नेहरुको संख्या बढिरहेका बेला तपाई पनि यसैलाई आधार बनाएर राजनीतिमा सक्रिय हुनु भएको हो कि ?
म विद्यार्थी जीवनबाट नै राजनीतिप्रति आस्थावान थिए । आफ्नो विभिन्न कारणले राजनीतिमा सक्रिय हुन मात्रै नसकेको हो । राजनीतिलाई पेशा बनाउने र त्यसबाट नै अर्थोपार्जन गर्ने गरेका धेरै छन् । यसले नै राजनीतिलाई गलत बाटोमा लगिरहेको हुनाले म चाहि पहिला आफ्नो क्यारियर बनाउन लागे । राजनीति र समाजसेवालाई २० प्रतिशत मात्र समय दिएर अरु समय आफ्नो क्यारियर बनाउन लागे । अब अहिले म आफ्नो व्यवसायिक हिसाबले पनि सन्तुष्ट भएकाले अब म आफ्नो कमाइबाट राजनीतिमा सक्रिय रहन सक्ने भएको छु । अर्को कुरा मलाई साथीहरुले पनि त्यसका लागि प्रेरणा प्रदान गरिरहनु भएकाले म राजनीतिमा सक्रिय छु ।
६ मुलुकको परिवर्तित राजनीतिक अवस्थाप्रति तपाई बुझाई के छ ?
नेपालको राजनीतिबाट आम नागरिक सन्तुष्ट हुन सक्ने अवस्था देखिएको छैन । श्रीलंकामा पारिवारिक राजनीतिका कारण देश नै थला परेको अवस्था छ । त्यस्तै हाम्रो मुलुकमा पनि पारिवारिक राजनीति मौलाएको छ । यसले श्रीलंकाको झल्को दिन थालेको छ । सानो सानो विषयलाई पनि ठुलो ठुलो विषय बनाएर कार्यकर्ताहरुबीच नै वैमनश्यता उत्पन्न गराउने खालका काम भैरहेका छन् । यसले समग्र मुलुकको हित गर्दैन भन्ने मेरो बुझाई रहेको छ ।
७ राजनीति पछिल्लो समय पेशाको रुपमा विकसित हुँदै गएको छ नि होइन ?
राजनीति भनेको समाज सेवा हो । यसबाट फाइदा लिन खोज्नु भनेको त्यो पेशा बनाउन खोज्नु हो । राजनीतिलाई पेशाको रुपमा लिन थालियो भने त्यहाँ नाफा घाटाको कुरा सुरु हुन्छ । व्यवसाय जस्तो नाफा घाटाको कुरा सुरु भयो भने राजनीति गलत बाटोमा जान्छ । त्यसैले म सँग जोडिएका साथीहरुलाई पनि म पहिला राजनीतिमा लाग्नु हुन्छ भने ८० प्रतिशत समय आफ्नो काममा ध्यान दिनुस् र २० प्रतिशत मात्र राजनीतिमा सक्रिय हुनुस् भन्ने सुझाव दिन्छु । तब मात्र राजनीतिमा सफल हुन सकिन्छ भन्ने मेरो बुझाइ रहेको छ । त्यसैले म आफु पनि व्यवसायिक राजनीतिलाई विश्वास गर्दछु ।
८ मंसिरमा सरकारले संघ र प्रदेशको निर्वाचनको तयारी गरिरहेको छ र नुवाकोट जिल्लामा उम्मेदवारी घोषणा गर्ने क्रम पनि सुरु भएको छ, के तपाई पनि आफ्नो उम्मेदवारी घोषणाको तयारीमा हो ?
ड्ड ठ्याक्कै उम्मेदवारी घोषणा नै गर्ने तयारीमा त म छैन । तर मेरा धेरै साथीहरु, शुभचिन्तकहरुले तपाई जतिको स्वच्छ मानिस राजनीतिमा आउनु पर्यो र एउटा पदमा रहेर सक्रिय हुनु पर्यो भनेर भनिरहेको अवस्था छ । उहाहरुको कुरालाई मैले पनि आत्मसाथ गरेको छु । म साथीभाईको सल्लाह अनुसार नै अघि बढ्ने छु । त्यस्तै नुवाकोटमा लामो समयदेखि राजनीति गरेका दिग्गज नेताहरु आदरणीय डा.रामशरण महत, डा.प्रकाशशरण महत, अर्जुननरसिंह केसी, जगदीश्वरनरसिंह केसी जस्ता नेताहरु हुनुहुन्छ । उहाहरुको सल्लाह सुझावका आधारमा अघि बढ्ने छु ।
९ यहाँको उम्मेदवारी के मा रहन सक्छ ?
मैले आफ्नो उम्मेदवारी घोषणा गरिरहँदा नुवाकोटमा दिग्गज नेताहरु हुनुहुन्छ । उहाहरुको राजनीतिक यात्रा अझै अघि बढिरहेका कारण म उहाहरुको छत्र छायाँमा बसेर प्रदेश निर्वाचन क्षेत्रको आकांक्षी हु । मलाई पालिकामा पनि कुरा आएको थियो । म आफ्नो व्यवसायिक कारणले त्यहा लड्न सकिन,अहिले धेरै साथीहरुको सुझाव प्रदेशमा निर्वाचन लड्नु पर्दछ भन्ने रहेकाले मैले आफ्नो बटमलाईन पनि प्रदेशलाई बनाएको छु ।
१० प्रदेशको निर्वाचन लड्ने इच्छा व्यक्त गरिरहँदा देश बनाउने योजना के के छन् त ?
म १७ वर्षको उमेरमा अमेरिका लगायत २५ वटा राज्य घुमिसकेको छु । जन्म त मेरो नुवाकोटको भद्रुटारमा भएको हो । सानो उमेरमा नै अमेरिका लगायत युरोपका मुलुकहरुको विकास देखिसकेको छु । उदाहरणको रुपमा पोखरालाई लिऔं, जसलाई ढुंगाको राजधानी भनेर चिनिन्छ । तर त्यहाँ ढुंगा छाडेर इट्टा र टायलको प्रयोग हुने गरेको छ । यो देख्दा मलाई दिक्क पनि लाग्छ । हामीले त्यो ढुंगालाई चिल्लो बनाउने प्रविधि ल्याउन सकिन्छ र देश विदेशमा समेत निर्यात गर्न सकिन्छ । अर्को कुरा राजधानीको फोहोरलाई मोहोर बनाउन सकिन्छ । एक गाउँपालिकाको बजेट झण्डै ५० करोड हुन्छ तर त्यहाको आम्दानी १ करोड पनि छैन । हामीले त्यहा के बाट आम्दानी हुन सक्छ भनेर योजना बनाउन सकिन्छ । हामी पानी बेचेर पनि आम्दानी गर्न सक्छौं । तर हामीसँग त्यो भिजन छैन । तितेपाती बेचेर पनि हामी आम्दानी गर्न सक्छौं । त्यसलाई प्याकेजिड. गरेर बिक्री गर्ने हो भने हामीले मनग्य आम्दानी गर्न सकिने अवस्था छ । ्इच्छा शक्ति र भिजन आवशयक पर्दछ । त्यसैले मेरो ध्यान चाहि मुलुकलाई कसरी व्यवसायिक रुपमा बलियो बनाउने भन्नेतर्फ केन्द्रीत हुनेछ ।
११ नुवाकोटमा त टिकट लिन महत वा केसीको नजिकको मान्छे हुनुपर्ने चर्चा छ नि ?
देश भरि नै माथिल्लो तहका नेताहरु भएपछि त्यहाँ उहाहरुको प्रभाव पर्ने कुरा स्वभाविक हो । नुवाकोटमा पनि त्यहि लागू भएको हो । तर हाम्रा नेताहरु धेरै खारिएको हुनुहुन्छ । उहाहरुबाट त्यस्तो होला भन्ने मलाई लाग्दैन । यसपटक पालिकाको टिकट वितरण पारदर्शी ढंगबाट नभएका कारण हामीले कतिपय जित्ने ठाउँमा हार व्यहोर्नु परेको छ । जसका कारण जिल्ला समन्वयमा उपप्रमुखमा चित्त बझाउनु परेको यथार्थ सबैका सामु ताजै छ । यि सबै कुराहरुलाई हेरेर उहाहरुले निर्णय गर्नुहुनेछ भन्ने विशवास लिएको छु । नुवाकोटमा कांग्रेसको विरासत जोगाउनका लागि हामीले महत केसी केही नभनी लाग्नु पर्दछ,तब मात्र कांग्रेस बलियो हुन्छ । म सानो उदाहरण दिन चाहान्छु । नुवाकोटमा केसी र महतबीचको तालमेल भएको भए १४ औं महाधिवेशनमा पार्टीको महामन्त्रीमा आदरणीय नेता डा. प्रकाशशरण महतलाई जिताउन सकिन्थ्यो भने जगदीश्वर दाइलाई बागमती प्रदेश सभापतिमा जिताउन सकिन्थ्यो । रामशरण दाइ,अर्जुन दाइ केदारदाइ अन्त सेटल हुनुहुन्थ्यो । तर हामीले त्यो अवसर गुमाइसकेका छौं । हामी चाहिएको बेला जुटन नसक्ने नचाहिएको बेला जुट्ने जस्तो भएका छौं । अबका दिनमा हामीले केसी र महत नभनी सिंगो कांग्रेस भनेर अघि बढ्नु जरुरी छ र नेताहरुले पनि मेरो र तेरो नभनी सबैलाई समान ढंगले हेर्न सक्नुपर्दछ भन्ने मलाई लाग्छ ।
१२ अन्त्यमा नुवाकोट पुकार मार्फत केही भन्नु छ ?
मलाई आफ्नो कुरा राख्ने जुन अवसर दिनु भएको छ ,यसका लागि म तपाई र तपाईको पत्रिकालाई धेरै धन्यवाद दिन चाहान्छु । साथै आम नुवाकोटबासीलाई पनि नेपाली कांग्रेस फुटेको छैन ,नुवाकोटबाट कांग्रेसको राजनीतिमा महत्वपूर्ण स्थानमा रहनु भएका नेताहरु हुनुहुन्छ । उहाहरुले आगामी दिनमा पक्कै पनि सबैलाई मिलाएर लैजानु हुनेछ । सिंगो कांग्रेसलाई एकतावद्ध बनाउनु हुनेछ । त्यसमा नै हामी सबैको भविष्य सुरक्षित हुनेछ भन्दै आम साथीहरुलाई आगामी निर्वाचनका लागि धैर्यताकासाथ अघि बढ्नका लागि हार्दिक अपिल गर्न चाहान्छु ।
प्रस्तुती ः शुकदेव दाहाल
