नेपाली कांग्रेस नुवाकोटको राजनीति संस्थाप्रधान भन्दा पनि व्यक्ति प्रधान रुपमा चल्दै आएको छ । पञ्चायतका बेला पनि नुवाकोटका नेता कार्यकर्ता नेता केन्द्रीत रुपमा बाँडिएका थिए । त्यति बेला डा. प्रकाशचन्द्र लोहनी, जितसिंह खड्काकाबीच राजनीतिक प्रतिस्पर्धा थियो । जिल्ला र गाउँ तहका नेता कार्यकर्ता दुवै नेताका पक्ष र विपक्षमा बाँडिएका थिए । त्यसपछि रहेका बाँकी तत्कालिन अवस्थामा क्रियाशिल रहेका नेता अर्जुननरसिंह केसी, शेरबहादुर घलेसम्म पनि पुग्थे ।
पञ्चायत ढल्यो, मुलुकमा बहुदलीय व्यवस्था आयो । पञ्चायतको अवसानसँगै कतिपय नेता तथा कार्यकर्ताहरु सुर्यबहादुर थापा र लोकेन्द्रबहादुर चन्दले खोलेको पार्टी राप्रपामा सहभागि भए भने धेरै नेपाली कांग्रेसमा प्रवेश गरे । बहुदलसँगै कांग्रेसका लागि लडेका बद्रीराम भण्डारी, मछिन्द्र पाठक, धुव्र अधिकारी, विष्णु आचार्य, विष्णु अधिकारीहरु नेपाली काग्रेसमा थप क्रियाशिल बने । पञ्चायतको राजनीतिमा पनि हालीमुहाली गरेका अर्जुननरसिंह केसी नेपाली कांग्रेसको राजनीतिमा सक्रिय भए ।
डा. प्रकाशचन्द्र लोहनी राप्रपामा प्रवेश गरे । नेताहरु यसरी बाँडिएपछि कार्यकर्ताहरु पनि आफु निकट नेताहरुसँग लाग्ने कुरा स्वभाविक थियो । बहुदलसँगै पञ्चायतमा लागेकाहरु कमजोर बन्दै गए र नेपाली कांग्रेसमा लागेकाहरु शक्तिशाली बन्दै गए । बहुदलीय व्यवस्थापछि कांग्रेसका धुव्र अधिकारी, विष्णु आचार्यहरु सक्रिय भए , उहाहरु नेतृत्वमा त आउनुभयो तर उहाँँहरुले नुवाकोटका जनताकाबीच नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गर्न सक्नुभएन जसका कारण बहुदलपछि कांग्रेस बनेका र कांग्रेसका नाममा फाइदा लिनेहरुकै हालीमुहाली चल्न थाल्यो । पञ्चायतमा पनि आफ्नो स्थान बनाएका अर्जुननरसिंह केसी र जनआन्दोलनमा सक्रिय नभएका डा. रामशरण महत भित्रिए । केसी नेपालमा नै रहेर राजनीतिमा क्रियाशिल भएपनि डा. रामशरण महत विदेशमा थिए ।
महत २०४८ सालको निर्वाचनमा नुवाकोट १ बाट निर्वाचन लडे, तर पहिलो निर्वाचन भएकाले निकै थोरै मत ल्याएर पराजित हुनुपर्यो । पराजित भएपनि गिरिजाप्रसाद कोइरालाले महतलाई राष्ट्यि योजना आयोगको उपाध्यक्षमा नियुक्त गरे । महत योजना आयोगमा नियुक्त भएपछि उहाको राजनीतिक यात्रा फराकिलोे बन्दै गयो । केसी पनि निर्वाचन लडे र जिते पनि, त्यसपछि मन्त्री हुँदै कांग्रेसको राजनीतिमा एक शक्तिको रुपमा स्थापित भए । यसरी सुरु भएको केसी र महतको राजनीतिक यात्रासँगै नेता कार्यकर्ता पनि आफ्नो क्षेत्र अनुसार बाडिए ।
डा.प्रकाशरण महत जो पञ्जायती बेला विद्यार्थी नेता भैसकेका थिए । तर केही समय अध्ययनका लागि अमेरिका गएको भएपनि नेपाल आएपछि भने उहाको सक्रियता निरन्तर रहँदै आएको छ । महत प्रजातन्त्र आएको केही समयपछि स्वदेश फर्के र सक्रिय राजानीतिमा क्रियाशिल भए महतलाई शेरबहादुर देउवाको नेतृत्वमा गठन भएको उच्चस्तरीय शान्ति वार्ता टोलीको सदस्य सचिव पनि बनाइयो । तीनै जना नेताहरु आफ्नो योग्यता र क्षमताका आधारमा राजनीतिमा क्रियाशिल छन् । केसी लगातार नुवाकोटमा निर्वाचन लडेका छन् । डा. रामशरण महत पनि २०४८ पछि निर्वाचन लडेका छन् ।
धेरै पटक मन्त्री भएका छन् । दाजुहरुका कारण नुवाकोटको राजनीतिमा निर्वाच लड्ने अवसर नपाएका डा. प्रकाशशरण महत समानुपातिक सिटबाट पनि मन्त्री बनेर आफ्नो हैसियत स्थापित गरिसकेका छन् । नुवाकोट जिल्लामा कांग्रेस भनेर जेल नेल खाएकाहरु मध्ये धुव्र अधिकारी जो सक्रिय राजनीतिमा छन् । उहाले पनि पार्टीबाट राम्रै अवसर पाएपनि निर्वाचन लडेर जनताको सिन्दुर पहिर्याउन भने पाएका छैनन् । तर यसपटक मंसिर ४ गते हुने संघ र प्रदेश निर्वाचन नजिकिदै गर्दा फेरि नुवाकोटमा महत र केसी परिवारबीच नै नेतृत्व लिने रस्साकस्सी चलेको देखिन्छ ।
तर उमेरका हिसाबले पनि दाजूहरु यसपटक जनताका रोजाईमा परेको देखिदैन । युवा मतदाताहरु नयाँ जोश जाँगर भएका नेता खोजिरहेका छन् । तर उनै दाजूहरु निकटकाहरुले फेरि निर्वाचन लड्नुपर्ने भन्दै नुवाकोटका क्रियाशिल नेता कार्यकर्तालाई पछि पार्ने रणनीतिमा लागेका छन् । त्यसो त नुवाकोटमा निर्वाचन लड्ने अवसर नपाएपछि डा. महत गत निर्वाचनमा काठमाडौं ५ बाट लडेका थिए । तर पराजित हुन पुगे ।
यस पटक डा. महतको इच्छा नुवाकोटबाट प्रत्यक्ष लड्ने रहेको छ । तर उहालाई रोक्ने रणनीतिमा नुवाकोटका नेता कार्यकर्ता नै लागेको देखिन्छ । त्यसो त धुव्र अधिकारी, बहादुरसिंह लामा पनि निर्वाचन लड्न योग्य भएपनि महत र केसीको चेपुवामा परेका छन् । राजनीतिक रुपमा एकले अर्कोलाई कमजोर बनाउने षड्यन्त्र चलिरहँदा नुवाकोटले पाउने राजकीय पदहरु धेरै गुमाएको छ । नुवाकोटका नेताहरुको हानथापका कारण कांग्रेसले महामन्त्री, प्रदेश सभापति जस्ता पदहरु गुमाएको छ ।
यस पटक डा. प्रकाशशरण महत, धुव्र अधिकारी पनि महामन्त्री र केन्द्रीय सदस्यमा पराजित हुन पुगे । पछिल्लो समय जुन उत्साह र जागाकासाथ राजनीतिमा क्रियाशिल भएका नेताहरु पराजित हुनले नुवाकोट कांग्रेसलाई नै क्षति पुर्याएको छ । यस्तै महतलाई पुन ः निर्वाचन लड्नबाट पनि रोक्न खोजिएको छ । यो भनेको नुवाकोटले एक असल र इमान्दार नेता गुमाउनु हो । यसरी कार्यकर्ताहरु विवेक शुन्य ढंगले चाहिनेभन्दा बढि नेता केन्द्रीत हुँदा नुवाकोट राजनीतिमा पुगेको क्षति यसपटक पनि दोहोरिने सम्भावना रहेको देखिन्छ ।
डा. प्रकाशशरण महतले उम्मेदवारी हुने इच्छा मात्र व्यक्त गरेको भोलिपल्ट केसी परिवारले नुवाकोटमा अरुलाई छिर्न नदिने चेतावनीपूर्ण धम्की दिए भने डा. रामशरण महत निकट हरुले भने महतलाई जसरी पनि निर्वाचन लडाउने भन्दै उनको विकल्प नभएको कुरा पोष्ट गर्न थालेका छन् ।
यति लामो समय नुवाकोटको राजनीतिमा विताएका र उमेरका कारण पनि आराम गर्नुपर्ने बेला किन यसरी नेतालाई देवत्वकरण गरिदैछ यसको प्रश्न कांग्रेसका आम नेता कार्यकर्ता र विशेष गरेर युवा मतदाताले खोज्नुपर्ने भएको छ । यदि यस्तै हो भने कांग्रेसका जझारु पुस्ता विस्तारै सेलाउने छन् र कांग्रेसको विगतको विरासत इतिहासको रुपमा मात्रै साक्षी हुनेछ । अब समग्र नुवाकोटका कांग्रेसजनले बेलैमा सोच्ने बेला भएको छ ।
